Bij de blog over 'prioriteiten stellen' kwam een stukje time management aan bod. Nu werkt time management goed, tot het moment waarop anderen invloed willen hebben op de manier waarop je jouw werkzaamheden organiseert. Of je werk willen laten doen wat niet tot jouw takenpakket hoort en waarvoor je eigenlijk geen tijd hebt. Dan gaat er nog iets anders spelen: jouw mate van assertiviteit.
In je leven kom je
regelmatig in situaties terecht, waarin je keuzes moet maken. Dat kan over
eenvoudige zaken gaan, zoals: 'Wat eet ik vanavond?' De keuzes worden
ingewikkelder bij zaken als: 'Hoe stel ik mij op naar mijn collega's?'
Eigenlijk doe je
graag wat je zelf wilt, maar je wilt ook anderen niet te kort doen. Zelfs een
eenvoudige situatie als op verjaardagsbezoek gaan, kan al problemen opleveren.
Laat staan, als men je vraagt je auto uit te lenen, (ander) werk te accepteren of
je beschikbaar te stellen voor zaken waar je liever niet in betrokken wilt
zijn. Vaak ontstaat er dan een interne crisis, waarin je heen en weer
geslingerd wordt tussen kiezen voor jezelf of de 'lieve vrede bewaren' door toe
te geven aan de wens van de ander.
De druk van buitenaf
is dan hoog, of je maakt dit er zelf van, waardoor het moeilijk wordt om nee te
zeggen. Gevoelens van schuld en angst spelen op. Als je naar dit soort
gevoelens luistert, kom je juist in de problemen. Je laat je dan niet meer
leiden door een gezonde nuchtere keuze, maar door de paniek iets verkeerd te
doen. Met als gevolg dat je iets doet waar je eigenlijk niet achter staat.
Hoe kan je dat
anders doen? En wat heb je daarvoor nodig? In ieder geval de bewustwording dat
je het anders wilt en mag.
Van agressief of lief naar assertief.
Wat
is assertief gedrag?
Assertief gedrag
wordt door sommige mensen ten onrechte geassocieerd met 'flink doen' en 'een
grote mond geven'. Anderen denken, dat het te maken heeft met 'aardig doen' en
'begrijpend zijn'. In het eerste geval kom je al snel in agressief gedrag
terecht. In de tweede situatie heb je met sub-assertief gedrag te maken. Beide
hebben niets met assertief gedrag te maken.
Wat is assertief
gedrag dan wel? Het is gedrag waarmee je bevestigt wie je echt bent en wat je
echt wilt en waardoor jij je positie naar jezelf en de omgeving verzekert.
Assertief gedrag
bestaat uit vier opeenvolgende stappen:
1. Je laat de ander
weten wat er in je omgaat. Daarbij spreek je jouw gevoelens uit. Doe dit op een
rustige toon in de vorm van een 'Ik-boodschap'. Deze begint altijd met het
woord 'Ik'. Voorbeeld: 'Ik voel me geïrriteerd'.
2. De volgende stap
is dat je concreet het gedrag van de ander benoemt. Dit is nodig om de ander duidelijk te maken wat je
precies bedoelt. Voorbeeld: 'Ik voel me geïrriteerd, omdat jij je niet aan onze
afspraak houdt'.
3. Benoem concreet
de gevolgen die het gedrag voor je heeft. Bijvoorbeeld:
'Ik voel me
geïrriteerd, omdat jij je niet aan onze afspraak houdt. Nu ben ik voor niets
naar kantoor gekomen'.
4. Zeg hoe je wilt
dat de ander zich gedraagt. Zoals: 'Ik voel me geïrriteerd, omdat jij je niet
aan onze afspraak houdt. Nu ben ik voor niets naar kantoor gekomen. Ik wil dat
je het mij tijdig laat weten als je verhinderd bent'.
Op deze manier houd
je de verantwoordelijkheid van wat jij met de uitingen van de ander doet bij
jezelf en beschuldig je de ander niet als de veroorzaker van jouw gevoelens.
Daarbij houd je de situatie zuiver en kan de communicatie doorgaan.
En dit zal de
samenwerking zeker ten goede komen.
Kijk ook eens hier voor onze 10 assertieve grondrechten of op mijn website voor de mogelijkheden om jezelf hierin te bekwamen.
Heb jij zelf voorbeelden van hoe jij assertief gedrag hebt laten zien? Deel het hieronder, zodat anderen hier weer van kunnen leren.
Helemaal mee eens. Geen beschuldigingen, maar ik-boodschappen.
BeantwoordenVerwijderenDie ik-boodschap begrijp ik en heb ik ook wel gebruikt, maar wat doe je als die ander eigenlijk jouw boodschap naast zich neer legt. Dus, zoals bijvoorbeeld in het bovenstaande voorbeeld: als die ander toch blijft verzuimen jou tijdig te laten weten dat hij verhinderd is.
BeantwoordenVerwijderenOok heb ik wel eens de reactie terug gekregen: : "Nou, als jij daardoor geïrriteerd/boos/verdrietig bent, dan is dat jouw probleem". Weing constructieve reactie dus en dan vind ik het toch heel moeilijk om het bij mijzelf te houden en niet verwijtend naar die ander te worden.
Er zijn natuurlijk verschillende oorzaken waardoor de ander toch doorgaat met het ongewenste gedrag. Bv: Wat geef je precies aan als effect van de acties? En hoe kom je over op de ander? Zeg je het stellig/zelfverzekerd? Of onzeker? De toon en je houding hebben ook invloed op hoe jouw boodschap overkomt. Het heeft ook te maken met respect voor elkaar. In werksituaties kun je aangeven wat het concrete gevolg is voor jou (jouw werk).
VerwijderenIk kan me voorstellen dat je het nog niet zo gemakkelijk vindt om bij jezelf te blijven als anderen teruggeven dat het jouw gevoel is. Als je jouw emoties benoemt, stel je je natuurlijk kwetsbaar op. En jouw gevoel blijft inderdaad jouw gevoel. "Ik vind ... (het vervelend)" is iets neutraler om te gebruiken.
De ander heeft natuurlijk het recht het oneens te zijn met je. De vraag is alleen of het eruit volgende gedrag handig is of niet.
Ik heb zelf ook best wel last van onzekerheid in mezelf. Maar als spreek je duidelijk je ding uit in de IK-vorm dan geloof je veel meer in jezelf.
BeantwoordenVerwijderen